Na gabh dragh oirbh mu nam Meadhanan Sòisealta! Tweet is bi glic!

Na gabh dragh oirbh mu nam Meadhanan Sòisealta! Tweet is bi glic!

Tha Twitter agus Facebook a' sìor fhàs bitheanta, ach chan eil mòran daoine iad cleachdadh sa Ghàidhlig. Thug Seumaidh Uallas (@SeumasUallas), eòlaiche nam Meadhanan Sòisealta is oileanach ann an conaltradh aig Sabhal Mòr Ostaig, beachd air nan adhbharan agus thug e fuasglaidhean a chur air adhart. Seo am pìos aige:

Dh’ ionnsaich mi puing inntinneach nuair a ghabh  mi a' chathair aig pannail deasbaid Gàidhlig aig Seachdain nam Meadhanan Sòisealta ann an Glaschu san t-Sultain. Dh’ ionnsaich mi gu bheil eagal air daoine Gàidhlig a sgrìobhadh air sgàth nach robh tòrr misneachd aca ga dhèanamh, ach a rèir a’ phannail bha droch Gàidhlig nas fhèarr seach gun a bhith a’ cleachdadh cleachdadh Gàidhlig sam bith. Tha mise a’ smaointinn gum bi sin na dheagh thòiseachadh.

Bha mi a’ dèanamh beagan rannsachaidh air an eadar-lion, agus a rèir alt a lorg mi bho cheangal air Fòram na Gàidhlig, tha luchd-saidheans a’ creidsinn  gum bi Facebook, YouTube is teacs a’ dol a shàbhaladh cànanan ann an cunnart. Bha mi a’ smaointinn, uill, ’s docha, ach cha dèan sin a’ chuis mur a h-eil mòran dhaoine aig a bheil Gàidhlig a’ cleachdadh a’ chànain. Bu thoil leam a ràdh, gu bheil a’ mhòr-chuid de  dhaoine ga cleachdadh ann an Gàidhlig nan luchd-ionnsachaidh. Tha mi-fhèin a’ cleachdadh Gàidhlig leis nam meadhanan sòisealta nuair a tha mi a’ sgrìobhadh pìos airson mo bhlog, ag obair air mo dhuilleagan air Facebook no air mo chunntasan Twitter. Tha mi a’ faicinn gach latha cunntasan Twitter is Facebook le ainmean Gàidhlig a’ cleachdadh Beurla a-mhàin - fiù ’s nuair a tha fios agam gu bheil Gàidhlig aca. Mar sin, tha e coltach gu bheil trioblaid fhathast aig buidhnean  is daoine aig a bheil Gàidhlig sin a dhèanamh.

Nam bheachdsa, ’s e dragh a th’ ann leis an dearbh-aithne aca; agus tha adhbhar agam airson sin a ràdh. Nuair a bha mi ann an coinneamh o chionn goirid le tè òg a tha ag obair sna meadhanan Gàidhlig thuirt i gu bheil meadhanan mar Twitter is Facebook rud beag Sasannach agus gum bu chòir dhuinn an cleachdadh ann am Beurla. Chuir sin dragh orm. Tha nam Meadhanan Sòisealta math airson Gàidhlig a chleachdadh anns a’ chiad dol a-mach. Mar sin, tha e cinnteach gu bheil feum ann an-dràsta airson foghlam ann an conaltradh (foillseachadh) a dhèanamh air nam Meadhanan Sòisealta. Tha am foghlam sin a’ tòiseachadh co-dhiù. Thoisich e aig Seachdain nam Meadhanan Sòisealta, agus an dèidh sin aig Pàrlamaid na h-Alba far an robh nam meadhanan sòisealta airson Gàidhlig  air beachdaichidh aig fòram neo-fhoirmeil a chaidh a  chur air dòigh leis an t-seirbheis Ghàidhlig an sin.

A thaobh cleachdadh nam Meadhanan Sòisealta airson Gàidhlig a bhrosnachadh tha deagh eisimpleir làithreach ann. Tha mi a’ leantainn an còmhradh eadar Artair MacCarmaig (@artmaccarmaig) is Edinburgh Evening News (@scotsmanpaper) air Facebook is Twitter - tha gach litir air  fhoillseachadh air loidhne mar pdf.[1] Tha Artair a’ sgrìobhadh litrichean an aghaidh litir aig John Gibson a bha air foillseachadh air an darna latha dhen Dàmhair agus bu thoil leis leisgeul bhon paipear naidheachd.[2] 

Leugh mi gu bheil gearain bho sgrìobhadairean aig an Scotsman oir tha Artair a’ cleachdadh nam Meadhanan Sòisealta. Ach thuirt Artair: “I am doing so [a’ foillseachadh na litrichean air loidhne] because, unlike John Gibson, I do not have access to a, seemingly unfettered, column in a newspaper and it is important that prejudices are aired.”; agus tha mi ag aontachadh leis. Anns an eisimpleir seo, ’s urrainn dhuinn fhaicinn air a’ chiad taobh gu bheil e comasach a chleachdadh nam meadhanan traidiseanta [pàipearan naidheachd] claon-bhreithean a sgaoileadh a thaobh Gàidhlig; agus air an darna thaobh, tha e follaiseach gu bheil nam meadhanan sòisealta feumail airson beachdan ceart a sgaoileadh, agus gu bheil Twitter is Facebook ag obair glè mhath còmhla ris na meadhanan traidiseanta mar litrichean.

Tha mi a’ tuigsinn gu bheil na meadhanan sòisealta ag obair an comain leis na dòighean traidiseanta; agus gu bheil na dòighean traidiseanta air an  cleachdadh gu bitheanta le daoine aig a bheil Gàidhlig. Tha mi a’ tuigsinn cuideachd nach tig ri càil dòighean ùra mar nam Meadhanan Sòisealta ann an Gàidhlig aig an àm seo. Ach bu thoil leam rudeigin a dhèanamh a chuidich leis an adhartais dhen chleachdadh nam Meadhanan Sòisealta ann an Gàidhlig. Bhiodh e math airson aonadan fhoghlaim sna meadhanan sòisealta is blogging (blogachadh) fhaicinn gu h-àraidh air cùrsa Gàidhlig is Conaltradh aig Sabhal Mòr Ostaig air sgàth nach eil fòcas aig a' chùrsa seo air dòighean tradiseanta. Tha mi an dòchas gum biodh a' cholaiste fosgailte don bheachd seo.

---

[1] Tùs: https://dl.dropbox.com/u/5730322/EEN291012.pdf

[2] Tùs: http://www.scotsman.com/edinburgh-evening-news/opinion/john-gibson-happy-to-leave-it-all-to-the-dogs-1-2558639

[Seo am pìos a sgrìobh mi airson measadh ann an clas Craoladh is Foillseachadh mar phàirt dhen cùrsa Gàidhlig is Conaltradh aig SMO]