Na gabh dragh oirbh mu nam
Meadhanan Sòisealta! Tweet is bi glic!
Tha Twitter agus
Facebook a' sìor fhàs bitheanta, ach chan eil mòran daoine iad cleachdadh sa
Ghàidhlig. Thug Seumaidh Uallas (@SeumasUallas), eòlaiche nam Meadhanan Sòisealta is
oileanach ann an conaltradh aig Sabhal Mòr Ostaig, beachd air nan adhbharan
agus thug e fuasglaidhean a chur air adhart. Seo am pìos aige:
Dh’ ionnsaich mi
puing inntinneach nuair a ghabh mi a'
chathair aig pannail deasbaid Gàidhlig aig Seachdain nam Meadhanan Sòisealta ann
an Glaschu san t-Sultain. Dh’ ionnsaich mi gu bheil eagal air daoine Gàidhlig a
sgrìobhadh air sgàth nach robh tòrr misneachd aca ga dhèanamh, ach a rèir a’ phannail
bha droch Gàidhlig nas fhèarr seach gun a bhith a’ cleachdadh cleachdadh
Gàidhlig sam bith. Tha mise a’ smaointinn gum bi sin na dheagh thòiseachadh.
Bha mi a’
dèanamh beagan rannsachaidh air an eadar-lion, agus a rèir alt a lorg mi bho
cheangal air
Fòram
na Gàidhlig, tha luchd-saidheans a’ creidsinn gum bi Facebook, YouTube is teacs
a’ dol a shàbhaladh cànanan ann an cunnart. Bha mi a’ smaointinn, uill, ’s docha, ach
cha dèan sin a’ chuis mur a h-eil mòran dhaoine aig a bheil Gàidhlig a’
cleachdadh a’ chànain. Bu thoil leam a ràdh, gu bheil a’ mhòr-chuid de dhaoine ga cleachdadh ann an Gàidhlig nan luchd-ionnsachaidh.
Tha mi-fhèin a’ cleachdadh Gàidhlig leis nam meadhanan sòisealta nuair a tha mi
a’ sgrìobhadh pìos airson
mo
bhlog, ag obair air mo
dhuilleagan air Facebook
no air
mo chunntasan Twitter.
Tha mi a’ faicinn gach latha cunntasan Twitter is Facebook le ainmean Gàidhlig
a’ cleachdadh Beurla a-mhàin - fiù ’s nuair a tha fios agam gu bheil Gàidhlig
aca. Mar sin, tha e coltach gu bheil trioblaid fhathast aig buidhnean is daoine aig a bheil Gàidhlig sin a dhèanamh.
Nam bheachdsa,
’s e
dragh a th’ ann leis an dearbh-aithne aca; agus
tha adhbhar agam airson sin a ràdh. Nuair a bha mi ann an coinneamh o chionn
goirid le tè òg a tha ag obair sna meadhanan Gàidhlig thuirt i gu bheil
meadhanan mar Twitter is Facebook rud beag Sasannach agus gum bu chòir dhuinn an
cleachdadh ann am Beurla. Chuir sin dragh orm.
Tha nam Meadhanan Sòisealta math airson
Gàidhlig a chleachdadh anns a’ chiad dol a-mach. Mar sin, tha e cinnteach gu
bheil feum ann an-dràsta airson foghlam ann an conaltradh (foillseachadh) a dhèanamh air nam Meadhanan Sòisealta. Tha am foghlam sin a’ tòiseachadh co-dhiù. Thoisich e aig Seachdain nam Meadhanan Sòisealta, agus an dèidh sin aig Pàrlamaid na h-Alba far an robh nam meadhanan sòisealta airson Gàidhlig air beachdaichidh aig fòram neo-fhoirmeil a chaidh a chur air dòigh leis an t-seirbheis Ghàidhlig
an sin.
A thaobh
cleachdadh nam Meadhanan Sòisealta airson Gàidhlig a bhrosnachadh tha deagh
eisimpleir làithreach ann. Tha mi a’ leantainn an còmhradh eadar Artair MacCarmaig (
@artmaccarmaig) is Edinburgh
Evening News (
@scotsmanpaper)
air Facebook is Twitter - tha gach litir air fhoillseachadh air loidhne mar pdf.
Tha Artair a’ sgrìobhadh litrichean an aghaidh litir aig John Gibson a bha air
foillseachadh air an darna latha dhen Dàmhair agus bu thoil leis leisgeul bhon
paipear naidheachd.
Leugh
mi gu bheil gearain bho sgrìobhadairean aig an Scotsman oir tha Artair a’
cleachdadh nam Meadhanan Sòisealta. Ach thuirt Artair: “I am doing so [a’
foillseachadh na litrichean air loidhne] because, unlike John Gibson, I do not
have access to a, seemingly unfettered, column in a newspaper and it is
important that prejudices are aired.”; agus tha mi ag aontachadh leis. Anns an
eisimpleir seo, ’s urrainn dhuinn fhaicinn air a’ chiad taobh gu bheil e
comasach a chleachdadh nam meadhanan traidiseanta [pàipearan naidheachd] claon-bhreithean a
sgaoileadh a thaobh Gàidhlig; agus air an darna thaobh, tha e follaiseach gu
bheil nam meadhanan sòisealta feumail airson beachdan ceart a sgaoileadh, agus gu
bheil Twitter is Facebook ag obair glè mhath còmhla ris na meadhanan
traidiseanta mar litrichean.
Tha mi a’
tuigsinn gu bheil na meadhanan sòisealta ag obair an comain leis na dòighean
traidiseanta; agus gu bheil na dòighean traidiseanta air an cleachdadh gu bitheanta le daoine aig a bheil
Gàidhlig. Tha mi a’ tuigsinn cuideachd nach tig ri càil dòighean ùra mar nam
Meadhanan Sòisealta ann an Gàidhlig aig an àm seo. Ach bu thoil leam rudeigin a
dhèanamh a chuidich leis an adhartais dhen chleachdadh nam Meadhanan Sòisealta ann an Gàidhlig. Bhiodh e math airson aonadan fhoghlaim sna meadhanan sòisealta is blogging (blogachadh) fhaicinn gu h-àraidh air cùrsa Gàidhlig is Conaltradh aig Sabhal Mòr Ostaig air sgàth nach eil fòcas aig a' chùrsa seo air dòighean tradiseanta. Tha mi an dòchas gum biodh a' cholaiste fosgailte don bheachd seo.
San Damhair 2011, Rinn mi am film seo. Bha mi a' gearain air Facebook mu dheaidhinn dìth na leabhraichean-d ann an Gàidhlig. Sgrìobh mi: 
